Case 1: Volledigheid van de opbrengsten

Voor veel accountants is er een standaard risico waar veel werkzaamheden op worden uitgevoerd: ‘De volledigheid van de opbrengsten’. Ondanks dat uit de COS niet blijkt dat dit een verplichting is wordt dit toch door veel accountants opgenomen en wordt een groot gedeelte van het controle budget aan dit risico besteed omdat dit nu eenmaal moet.

De meeste accountants hebben nog nooit iets gevonden bij het uitvoeren van deze werkzaamheden, de meeste fraudes in de praktijk (met ook nog een de grootste maatschappelijke schade) zitten in de juistheid van de opbrengsten en met een te algemeen risico kun je eigenlijk nooit voldoende controlebewijs verkrijgen waardoor je grote kans hebt dat het dossier bij een toetsing terecht wordt afgekeurd.

Wij laten accountants dan ook altijd nadenken over waar het risico in de omzet kan zitten. Soms is dat een lastig te grijpen inkopersbonus, een andere keer zit het in de mogelijke prijsafspraken met opkopers en weer een andere keer kan het door voorraad af te boeken en de werkelijk gerealiseerde opbrengst niet te verantwoorden. Dit hangt iedere keer weer van de klantspecifieke situatie af.

Vanwege het feit dat de discussie al enige tijd speelt is deze vraag ook voorgelegd aan de AFM. Ook deze heeft bevestigd dat zij de COS volgen, het is een kwestie van professionele oordeelsvorming.

Case 2: Administratieve dienstverlening versus samenstellen

Een samenstelopdracht bestaat uit (voor het gemak) twee fases. Het doen van de administratie waarbij de accountant de klant help met het netjes maken van zijn administratie en het samenstellen van de jaarrekening waarbij de accountant op basis van vooraf gedefinieerde normen vaststelt of de verstrekte gegevens door de klant binnen zijn verwachtingen zijn. Een goed samenstel werkprogramma is op deze tweede fase gericht en heeft dus normen en is niet de instructie voor de assistent om de administratie netjes te maken.

In de praktijk komen wij te vaak tegen dat het samensteldossier een veredelde kopie is van de administratie terwijl er geen aandacht is besteed aan de onderwerpen waardoor de jaarrekening mogelijk onjuist zou kunnen zijn. Te veel aandacht voor de rondrekening BTW, terwijl niet wordt gekeken of terecht aan de voorwaarden van ‘leveringen buitenland’ wordt voldaan. Te veel tijd voor de juiste afschrijvingstermijn van de MVA, maar niet  naar de bezettingsgraad die mogelijk aanleiding is voor een impairment.

Wij zorgen tijdens onze trainingen voor een focus op de interpretatievraagstukken en de fiscale aspecten.

Case 3: Data-analyse

Een mode begrip wat door veel accountants nog onvoldoende op de juiste wijze wordt toegepast. De controle van de waardering van de voorraad of de debiteuren kan in een half uur. Het is echt niet meer dan twee bestanden vergelijken en ook de data-extractie is voor dit soort vergelijkingen geen punt.

Om aanvullende toegevoegde waarde te tonen kan data analyse ook een niveau dieper worden ingezet. Ter ondersteuning van de operationele activiteiten van de klant. Op transactierecords of urenregistraties kunnen we dan analyses draaien. Deze analyses leiden tot op heden altijd tot een significante resultaatsverbetering bij de ondernemers waar wij dit uitgevoerd hebben.  Wij ondersteunen in de data-extractie en in de data-analyses zelf om de accountants te leren hoe ze data-analyse effectief en efficiënt toe kunnen passen.

Case 4: Documentatie

Er wordt in geen enkele COS standaard gevraagd om een x aantal kopieën in het dossier op te nemen. Niet bij samenstel, niet bij controle. Doch zien we veel dossier met overbodige bijlages. Dit ‘zie bijlage’ gedrag leidt tot het niet nadenken van je assistent en tot verminderde kwaliteit van je dossier. 

Wij leren assistenten op te schrijven wat ze gezien, gedaan of gehoord hebben. Hieruit kan een reviewer lezen of de assistent begrepen heeft wat hij of zij gedaan heeft en hoeft de reviewer dat niet op basis van de opgenomen bijlages zelf uit te gaan zoeken. Dit laatste is zonde van het controle budget.

Zeker bij micro entiteiten is het van belang dat alleen maar aandacht wordt besteed aan de onderwerpen waar het bij de klant om gaat en deze dan efficiënt en effectief te documenteren.